معین: شخصیت خانیکی هیچ وقت تغییر نکرد
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مصطفی معین در آیین «شب هادی خانیکی _ مسافر گفت وگو» که عصر سه شنبه 14 اسفند ماه در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد، اظهار داشت: این دوستی 50 ساله بسیار ارزشمند است و بنده در این مراسم نمی خواهم سخنرانی کنم بلکه به سه دوره این دوستی که مربوط به دوره دانشجویی، دوره مسئولیت اجرایی و دوره مسئولیت اجتماعی و مدنی بین ما دو نفر است، می‌پردازم.
وی ادامه داد: در دوره دانشجویی، در سال 48 وارد دانشگاه شیراز و پهلوی سابق شدیم، این دانشگاه به صورت سراسری از متمولین دانشجو گزینش می‌کرد و از سال 48، سالی بود که از قشر متوسط و مذهبی نیز دانشجو پذیرفت و ما 2 نفر به عنوان دو جوان شهرستانی و با ژن سیاسی وارد این دانشگاه شدیم و پاتوق ما نیز انجمن دانشگاه علوم پزشکی بود و از کل تعداد دانشجویان که 1500 نفر بودند فقط حدود 100 نفر فعالیت‌های سیاسی داشتند.
وزیر اسبق علوم، تحقیقات و فناوری با تشریح برنامه‌های متنوع در دانشگاه که آقای خانیکی نیز نقش بسیار مهمی در اجرای آن داشت، پرداخت و گفت: خانیکی بسیار خوش‌فکر و قلم روانی داشت، همچنین ما در تظاهرات و اعتصابات نیز حضور فعالی داشتیم ولی در مجموع این دوره خیلی طولانی نبود و پس از دو سال آقای خانیکی دستگیر و در زندان ارگ کریم‌خانی زندانی شد.
معین ادامه داد: یک بار نیز وقتی به ملاقات آقای خانیکی در زندان رفتیم خانیکی در یک جای بسیار تاریک و در کنار مجرمین غیرسیاسی محبوس بود و این ارتباط تا دوره انقلاب قطع شد.
رئیس اسبق دانشگاه شیراز در ادامه افزود: از همان دوره دانشجویی و بعد مسئولیت‌های دیگر، یک ویژگی بدون تغییر در دکتر خانیکی وجود داشت و آن هم ثبات شخصیت وی است که سرمایه بالایی به حساب می‌آید زیرا او نه تنها به خاطر شرایط روزگار تغییر نکرد بلکه رنگ نیز عوض نکرد.
وی خاطر نشان کرد: تفکر خلاق، روابط عمومی بالا و قلم روان خانیکی یک استعداد در حوزه آموزش کشور به حساب می‌آمد تا او با چنین علاقه استعدادی در علوم ارتباطات ادامه تحصیل دهد که این امر جزو استثنائات به حساب می‌آید، همچنین روابط عمومی خوب او باعث شد دوست‌های زیادی داشته باشد که سرمایه اجتماعی بسیاری به همراه داشت.
وزیر اسبق علوم، تحقیقات و فناوری به توازن و فروتنی دکتر خانیکی که استاد ملکیان نیز در این مراسم به آن پرداخت، اشاره کرد و افزود: یکی از مهمترین ویژگی‌های خانیکی که بسیار نایاب است، وفا به عهده او است که باعث بالا رفتن سرمایه اجتماعی می‌شود. متاسفانه در کشور ما در انتخابات خیلی قو‌ل‌ها می‌دهند و با مردم عهد می‌بندند، ولی بعد از آن یا فراموش می‌کنند، یا زیر پا می‌گذارند که بزرگترین لطمه به سرمایه اجتماعی جامعه است.
معین با بیان اینکه یکی از بالاترین اصول اخلاقی در جوامع، حتی جوامع لائیک، وفای به عهد و امانتداری است، گفت: خدا نیز به بندگانش، خود را به وفای عهد توصیف می‌کند که یکی از ویژگی‌های خانیکی نیز وفای به عهد است و تداوم دوستی‌ها با خانیکی نیز به دلیل همین وفای به عهد او بوده است.
وی در ادامه به همکاری خود با خانیکی در دولت اول سازندگی آقای هاشمی رفسنجانی، پرداخت و عنوان کرد: در آن دوره نیز اولین نفری که از او کمک خواستم، دکتر خانیکی بود، تا در وزارت علوم به عنوان مشاور فرهنگی و اجتماعی فعالیت کند. در حالیکه منصب مشاور در کشور ما به نوعی یک مسئولیت سوری است ولی مشاوره آقای خانیکی از هر معاونتی تاثیرگذارتر بود و او حتی می‌گفت من یک کارگر افغانی هستم و بدون توقع، کارها را با کمترین انتظار ولی بیشترین تاثیرگذاری به سرانجام می‌رساند.
نماینده مردم شیراز در نخستین دوره مجلس همچنین به یکی از خصوصیات اخلاقی خانیکی گریزی زد و گفت: این خصوصیات که هنوز هم ادامه دارد مربوط به جلسات می‌شد که دکتر خانیکی همیشه به افراد برای صحبت کردن تذکر می‌داد که حتماً بسم‌ا... بگویند و ما او را مامور بسم‌ا... می‌شناختیم، به هر حال شروع گفت‌وگو و صحبت اگر با نام خدا شروع شود تا عمق قلب‌ها نفوذ می‌کند، بنابراین یکی از رمزهای موفقیت خانیکی نیز در دوره دانشجویی که جبهه‌های مختلفی همچون مجاهدین و فداییان وجود داشت و او عاقبت به خیر شد، همین دیدگاه‌های او بود.
معین در ادامه عنوان کرد: بنابراین در وزارت فرهنگ، این مشاوره‌های خانیکی بسیار موفق بود و جهت گیری‌های فرهنگی خود را نشان داد و حتی با مدیریت آقای خانیکی تشکل‌های دانشجویی سامان پیدا کردند و دانشگاه‌ها پرنشاط‌تر شدند و انجمن‌های اسلامی برنامه‌های فرهنگی متعددی به اجرا گذاشتند.
وی به نامگذاری روز دانشجو در تاریخ 16 آذر نیز گریزی زد و افزود: در شورای انقلاب آن زمان، این روز به عنوان «روز دانشجو» نامگذاری شد و اگر در شورای انقلاب بعدی می‌خواستند روز دانشجو نامگذاری کنند شاید 16 آذر هرگز روز دانشجو نامگذاری نمی‌شد.
وزیر اسبق علوم، تحقیقات و فناوری تصریح کرد: همچنین در آن دوران شورای اجتماعی و فرهنگی در وزارتخانه شکل گرفت که این مربوط به سال‌های 67 و 70 است، که دانشگاه‌ها جهت‌گیری اجتماعی نیز پیدا کردند و تا سال 72 ادامه پیدا کرد.
معین در ادامه افزود: در سال 76 با تشکیل دولت اصلاحات و تلاش‌های آقای خاتمی، دکتر خانیکی قرار بود رایزن فرهنگی در خارج از کشور شود، ولی بنده اصرار کردم که کار قبلی‌مان تکمیل شود و وی نیز در نهایت با برنامه‌ریزی و پذیرفتن پیشنهاد بنده، معاونت فرهنگی و اجتماعی در وزارتخانه تشکیل شد که توانستیم با چنین اقداماتی بسیاری از بحران‌ها را در وزارت علوم و فعالیت‌های دانشجویی پیش‌بینی کنیم، همان بحران‌هایی که آقای خاتمی عنوان می‌کردند هر 9 روز یک بحران برای دولت اصلاحات ایجاد می‌کنند.
وی در ادامه افزود: تا قبل از حوادث 18 تیر، دانشگاه‌ها یکی از شاد‌ترین نهادها بودند و توانسته بودیم دو هزار انجمن و NGO شکل دهیم و بعد از آن فاجعه که به دانشگاه نیز تحمیل شد، دانشگاه‌ها دچار رکود شدند که نتیجه آن افزایش افسردگی و اعتیاد در کشور بود.
نماینده مردم تهران در سومین دوره مجلس با اشاره به محل سوم ارتباط خود با دکتر خانیکی افزود: این ارتباط از سال 82 شکل گرفت، از زمانی که بنده از دولت آقای خاتمی استعفا دادم، آن زمان هم دکتر خانیکی ما را تنها نگذاشت و در NGOهای مختلف فعالیت و همفکری کردیم و هنوز هم ادامه دارد.
وی گفت: یکی از آن برنامه‌ها، مدون کردن فعالیت‌های آموزش عالی درگذشته است که به مدت 7 سال دیدگاه‌ها و خاطرات شفاهی فعالان این عرصه را تدوین کردیم که دو جلد این کار چاپ شده است و جلد سوم که مربوط به چالش‌های دانشجویی است، نیز زیر چاپ است تا رونمایی شود.
معین بر ضرورت و اهمیت تدوین برنامه‌های آموزش عالی، تاکید کرد و افزود: نباید در حوزه آموزش عالی، همه چیز را از صفر شروع کنیم، زیرا فعالیت‌های گذشته و تداوم این دوستی‌های 50 ساله، کار آسانی نبوده است.