شریعتی: خانیکی برای جامعه آکادمیک یک سرمایه به حساب میآید
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، احسان شریعتی در آیین «شب هادی خانیکی _ مسافر گفت وگو» که عصر سه شنبه 14 اسفند ماه در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد، اظهار داشت: من و ما با دکتر خانیکی در سه برههٔ تاریخی مواجه شدهایم: برهه اول، در آستانهٔ انقلاب است که با او به عنوان یک چریک مجاهد، برغم همدلیها، دیالوگ انتقادی پیرامون متدلوژی و استراتژی و تاکتیک داشتیم: این که تقلیل بحرانها به مسئلهٔ سیاسی و به تغییر حکومتها و نظامها و دولتها، حلال همه مشکلات تاریخی ما نیست، چنانکه بعدها هم دیدیم که تمام معضلات با انقلاب حل نشد، بلکه نیاز به اصلاح ساختارها و فرهنگ دارد و این از جمله تفاوتهای معروف میان مشی آگاهیبخش شریعتی و مشی مسلحانهٔ مجاهدین بود.
وی ادامه داد: سپس، در دوره اصلاحات که خانیکی را در مقام یک شخصیت استراتژ جبههٔ اصلاحطلب بازمییابیم، و باز دیالوگ انتقادی بر سر این که اصلاحات باید اساسی، ساختاری و بنیادین باشد وگرنه نوعی سازشگری به نفع جبهه محافظهکار خواهد بود.
این استاد دانشگاه در ادامه به برههٔ سوم زندگی هادی خانیکی پرداخت و افزود: خانیکی در چهره سوم بهعنوان یک پژوهشگر به گفتوگوگری اجتماعی فرامیخواند میان دانشگاه، جامعه، دولت، و رسانهها و در این مقطع و موضوع نیز اشتراک و اختلاف نظر ما اینست که معتقدیم دیالوگ و گفتوگو، به تنهایی حلال مشکلات نیست، زیرا در جنگ امروز که جنگ به رسمیتشناختن یا ارجشناسی است، هدف گفتگوگری از یک مسیر و میدان مبارزه میگذرد و تا حریف قدر و قامت و قدرت حریف و طرف مقابل را برای گفتوگو بهرسمیت نشناسد، لذا یکی از شروط گفتوگو تناسب قوا است وگرنه گفتوگویی آغاز نمیشود.
وی در ادامه به مقایسهٔ زندگی و مشی خانیکی با «رژی دبره» روشنفکر و فیلسوف فرانسوی پرداخت و افزود: مشی خانیکی ما را به یاد رژی دبره میاندازد، که دورانی همرزم چگوارا بود، سسپس در دولت میتران مشاور شد، و بالاخره در مقام استاد و پژوهشگر علوم انسانی و ارتباطات، رشته جدیدی بنام میانجیگری (مدیولوژی، از مدیوم و مدیا)، را برای گفتوگو و کنش ارتباطی و تبادلی تأسیس کرد.
شریعتی افزود: در هرحال دکتر خانکی ازجمله شخصیتهای امین و موثق و معتمد جامعه و دولتمردان فرهیختهتر است و همچنین برای جامعه آکادمیک نیز یک سرمایه به حساب میآید که میتوانند بهعنوان میانجی در بحرانهای اجتماعیای که امروز نیز به آن مبتلا هستیم برای یاری جامعه و طرح تازهای برای دوستی درافکندن اقدام کنند.
این استاد دانشگاه در توضیح طرح تازهای برای دوستی مدنی بیان کرد: دوستی، بهقول ارسطو، بالاتر از عدالت است، و اساس سیاست و مدنیت است. اما همانطور که مونتینی از قول ارسطو میگوید: دوستان، دوستی در کار نیست! و نیچه پاسخ میدهد: دشمنان، دشمنی در کار نیست! و دریدا نتیجه میگیرد که دوستی و دشمنی را میبایست از نو تعریف کرد... باید تعریف دیگری از دوستی تبیین کنیم و در پیش گیریم تا دوستی نه بر اساس فایده و منفعت، و نه لذت، و نه آمیخته با شبهات جنسیتی و قومی و عقیدتی و فرقهای، بلکه تمها برای فضیلت و بهتر شدن خود دوست باشد.
شریعتی خاطرنشان کرد: بنابراین با وجود همهٔ اختلافات نظری میتوان طرحافکنی اینگونه دوستی مدنی را با تکریم نمادین شیوهٔ دکتر خانیکیها، مورد بازاندیشی قرار داد.