برپایی شبی برای «دماوند» در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران


تاریخ انتشار: ۱۳۹۷/۵/۴ - ۱۰:۳۰:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۳۹۷/۵/۷ - ۱۳:۳۸:۳۰
برپایی شبی برای «دماوند» در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
شب «دماوند»، عصر چهارشنبه سوم مرداد، ازسوی مجله بخارا در تالار قلم سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در ابتدای این برنامه که اجرای آن را «علی دهباشی» برعهده داشت، «مسعود نصرتی»؛ پژوهشگر تاریخ دماوند سخن گفت: کوه دماوند اسطوره های بی نظیر و بی همتایی را در خود جای داده است. در اساطیر همه ملل، کوه مقدسی وجود دارد و در ایران، دماوند چنین جایگاهی دارد. در اوستا، نامی از دماوند ثبت شده است. قله دماوند که یک سویش به کویر می رسد و سوی دیگرش به جنگل، آثار بی نظیری را در خود جای داده است. در پای این کوه، شهری جای گرفته به درازای 9 کیلومتر که نام این کوه را بر خود دارد. دماوند شهری است که شاید کمتر کسی نداند در کجای ایران قرار گرفته است.

وی ادامه داد: دنباوند یا دمباوند عبارت از دو شهر است كه يكی ويمه و ديگری شلنبه یا شلمبه نام دارد. نام دماوند که یکی از ساتراپ های روزگار ایران باستان بوده، نخستین بار در کتیبه بیشاپور آمده است. همچنین در کارنامه اردشیر بابکان از آن یاد شده است. حتی نوشته اند که در نبرد میان اردوان (آخرین شاه اشکانی) و اردشیر(موسس ساسانیان)، اردوان از دماوند درخواست نیرو می کند. اما تاریخ دماوند که ابومسلم خراسانی فتحش می کند، تا حدود قرن دوم هجری مستقل است اما بعد، با تاریخ مازندران درهم تنیده می شود. حتی مسجدجامع دماوند، روی آتشگاه بنا شده و متعلق به قرون نخست اسلامی و همطراز با مسجد تاریخانه دامغان، مسجدجامع نایین و مسجد فهرج یزد است. دماوند اما برج شبلی را دارد که در کنار برج های خرقان قزوین قرار می گیرد و در دوران سلجوقی بنا شده است. ناگفته نمان در کاوش های باستان شناسانه دماوند، آثار اشکانی به دست آمده که به مکشوفات شهر نسا در ترکمنستان پهلو می زند.

این دماوندپژوه افزود: دماوند تنها شهر ایران است که در 24 شهریور 1310 به ثبت ملی رسیده اما متاسفانه ساخت و سازهای بی رویه حریم طبیعی و تاریخی را به نابودی کشانده است. پرسش این است که آیا دماوند این حجم از ساخت و ساز را می خواهد و آیا دیگر جایی برای گردشگری خواهد بود. آن هم دماوند که باید پایگاه اسطوره و تاریخ و طبیعت ایران باشد اما حتی هنوز دماوندپژوهی شکل نگرفته و آثار چندانی درباره دماوند وجود ندارد.

سپس، «عباس محمدی»؛ کنشگر محیط زیست و عضو انجمن کوه‌نوردان ایران پشت تریبون حاضر شد و گفت: دماوند نماد ایران است و وقتی از نماد سخن می گوییم، از نماد ایران سخن می گوییم. بر این اساس، وقتی از گرفتاری های دماوند صحبت می شود، صحبت از گرفتاری های همه کوه های ایران است. دماوند، کوهی است که تنها در پیرامون خود، 26 گونه گیاهی بوم‌زاد دارد که منحصرا در همین کوه می روید و نه حتی شهر دماوند.

او افزود: دماوند اما گرفتاری های متعددی دارد؛ ساخت و سازها، چرای دام بیش از ظرفیت، کوهنوردی غیراصولی، گردشگری غیراصولی، تغییرات اقلیمی، معدن‌کاری، نابودسازی میراث فرهنگی و گرمایش زمین. این شیوه گردشگری و کوهنوردی باید که اصلاح شود و لزوم مدیریت صحیح است تا بتوان دماوند را به ثبت جهانی رسانید.

اجرای «دماوندیه» سروده ملک‌الشعرای بهار توسط سامره مفتون و تقدیر از «علی اصغر لطیفی»؛ از کهنسالان دماوند و «محمد منصورنژاد»؛ که ایجاد خانه تاریخ رینه مدیون اوست، از دیگر بخش های این برنامه بود.

در پایان نیز، پیش از آنکه مستند «از آلپ تا دماوند» ساخته فرهاد ورهرام به نمایش درآید، کارگردان اثر برای حاضران سخن گفت و اشاره داشت که پیشینه فیلم به سال 2002 برمی گردد که در شهر گراتس اتریش، کتاب «دماوند؛ بلندترین کوه ایران» توسط پژوهشگران اتریشی به چاپ رسید و زمینه ای را پدید آورد که تا این مستند ساخته شود.