نسبت فلسفه و سخنوری در پرتو تحلیل دیالوگ گرگیاس افلاطون (درآمدی بر فلسفه ادبیات به نزد افلاطون)


تاریخ انتشار: ۱۳۹۶/۹/۲۰ - ۷:۴۱:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۳۹۶/۹/۲۰ - ۱۰:۸:۵۸
نسبت فلسفه و سخنوری در پرتو تحلیل دیالوگ گرگیاس افلاطون (درآمدی بر فلسفه ادبیات به نزد افلاطون)
سخنران : غلامرضا اصفهانی / 27- 11 بهمن 95

دومین نشست از سلسله نشستهای معرفی آثار اعضای کتابخانه ملی با عنوان "نسبت فلسفه و سخنوری در پرتو تحلیل دیالوگ گرگیاس افلاطون" با سخنرانی دکتر غلامرضا اصفهانی در سالن اندیشگاه کتابخانه ملی برگزار شد.

در این سخن رانی که می کوشید توأمان مخاطبان نسبت فلسفه و سخن‌وری در اندیشه‌یِ فلسفیِ افلاطون را از یک‌سوی و علاقه‌مندانِ طرح مسائل بنیادین درباره‌یِ ادبیات را از سویِ دیگر پوشش دهد، پس از ارائه‌یِ نکاتی درباره‌یِ فلسفه‌یِ افلاطون و جوازِ اطلاقِ واژه‌یِ «ادبیات» در زمینه‌یِ فرهنگیِ یونان باستان -که به‌طور مشخّص معادلی برایِ اصطلاحِ ادبیات نداشته‌اند- به تحلیل دیالوگِ گرگیاس افلاطون مبادرت ورزیده شد و پیوسته به‌شکلی دیالکتیکی مواجهه‌یِ فلسفه و سخن‌وری/ادبیات نصب‌العین سخن‌ران قرار داشت.

سخن‌ران با وام گرفتن جمله‌یِ نخستِ کتابِ «فنّ سخن وریِ» ارسطو وارد تحلیلِ دیالوگ گرگیاس افلاطون شد تا معنایِ «سخن‌وری هم‌تایِ(آنتیستروفوسِ) جدل است» را باز کند. از نکات بدیع در این سخن‌رانی بیان مشابهت سه‌‌پرده‌یِ دراماتیک این دیالوگ با انواع سه‌گانه‌یِ خطابه به‌نزد ارسطو یعنی خطابه‌یِ نمایشی، دادگاهی و انجمنی بود. در نهایت سخن‌ران پس از تشریح و تحلیلِ دیالوگ گرگیاس افلاطون و بیان وجوه تفارق و تشابه سخن‌وری(به معنایِ سخن‌وریِ عمومی) و فلسفه، به تبیین علّت این وجوه تفارق و تشابه با تکیه بر دو اصطلاحِ یونانیِ پْسوخاگوگیا و پریاگوگه پرداخت. تبیینِ حدّ سخن‌وریِ فیلسوف و حدّ سخن‌وریِ سخن‌ور/خطیب از دیگر دستاوردهایِ این سخن‌رانی بود.

می‌توان تبیینِ دو حوزه‌یِ اقناع خصوصی و اقناع عمومی را از یک‌سوی، و گشودن افقی جدید برایِ طرح مسأله‌یِ فلسفه‌یِ ادبیات به‌نزد افلاطون که از تحلیل متداول دیالوگ جمهوریِ افلاطون فراتر می‌رود را نتیجه‌یِ این سخن‌رانی دانست.

سخن‌رانی رأس ساعت 10:30 با حضور سخن‌ران و مدعوین آغاز و پس از تبادل نظر و پرداختن به پرسش‌وپاسخ‌هایِ حاضران رأس ساعت 12:40 به پایان رسید.

برای دریافت فایل صوتی این سخنرانی به کانال تلگرام اداره کل اطلاع رسانی کتابخانه ملی با شناسه @etelaresaniiran مراجعه کنید.