تاریخ نگاری انقلاب اسلامی

پنجمین  نشست از سلسله نشست‌های پنجاهمین سال آغاز نهضت امام خمینی با سخنرانی آقای هدایت الله بهبودی و با عنوان«تاریخ نگاری انقلاب اسلامی» در تاریخ 91/11/17 در ایام دهه فجر انقلاب اسلامی برگزار شد. وی در ابتدای سخنانش انقلاب اسلامی را میراث ملی و بسیار بزرگ كشور دانست كه هویت ملی ما ایرانیان را ترسیم می کند و مهمترین ابزار انتقال آن از دیروز به حال و از حال به آینده چیزی جز تاریخ نگاری و انتخاب قالب پژوهش بر تاریخ نبوده است. وی افزود كه ای کاش موضوع تاریخ نگاری انقلاب اسلامی مانند بسیاری دیگر از موضوع های دیگر مثل اقتصاد برای عامه مردم و مقامات کشور دارای اهمیت بود اما بعید است این اهمیت به آن درجه  برسد. علتش هم این است که آستانه درد مسائلی چون اقتصاد بسیار نزدیک و اما آستانه درد موضوعاتی چون تاریخ نگاری بسیار دور است. اقتصاد ممکن است در کوتاه مدت فریاد ما  را بلند کند اما وقتی فریاد تاریخ نگاری ما بلند شود آن وقت دیگر علاج آن تقریبا امکان پذیر نیست. با نگاهی به تاریخ درمی یابیم كه سه دوره مشخص برای امر تاریخ نگاری انقلاب اسلامی وجود دارد. دوره اول این امر شامل دهه 60 می شود زمانی که ما مصرف کننده تولیداتی بودیم که عموما از طرف رجال سیاسی،روزنامه نگاران و ناظران سیاسی خارج از کشور نوشته شد و در ایران ترجمه شد .ما تولید کننده نبودیم مصرف کننده تولیدات خارجی بودیم.آنها را ترجمه می کردیم و استفاده می کردیم. پس از این دوره ما وارد دوره دیگری می شویم که تقریبا در دهه هفتاد واقع شده و ان دوره توازن بین منابع داخلی و خارجی است .خوشبختانه با انتخاب قالبی به نام تاریخ شفاهی و همت تعدادی از مراکز تاریخ پژوهی در دهه هفتاد تولیدات منابع داخلی به حدی رسید که دو کفه ترازوی داخل و خارج تقریبا یکسان بودند. بعد از این دوره ما وارد سنگینی تولیدات داخلی و تفوق آن بر مناببع خارجی می شویم و این زمانی است که درهای بایگانی های اسناد به روی پژوهشگران گشوده شد و الان به جرات می شود گفت که ما در دوره نسبتا موفقی نسبت به تولید منابع مرتبط با انقلاب اسلامی به سر می بریم. البته ما به صورت حرفه ای و حقیقی وارد تاریخ نگاری انقلاب اسلامی نشدیم اما خوشبختانه در تولید منابع گامهای بسیار مهمی برداشته شد .یکی از این پدیده های کم نظیر و غیر عادی گشوده شدن بایگانی بزرگترین سازمان امنیتی خاورمیانه، یعنی اطلاعات و امنیت کشور یا ساواک به روی پژوهشگران بود.  و من نشنیدم و ندیدم هیچ کشوری این جرات را به خرج دهد که منابع امنیتی خودش را در اختیار محققان قراردهد. در هیچ انقلاب بزرگی در دنیا چنین حادثه ای رخ نداده است. وقتی به ویژگیهای این اسناد توجه می کنیم می بینیم که منشوری است برای پرکردن جاهای خالی و ناگفته پدیده بزرگی به نام انقلاب اسلامی .انشاء الله در فرصتی دیگر اگر توفیقی پیدا کنم در مورد جزئیات ، ویژگیها ،کاربردها و انواع  این بخش از اسناد کشور صحبت خواهم کرد.