متن سخنرانی دکتر صالحی امیری در مراسم اعطای گواهی ثبت مجموعة نقشه‌های دورة قاجار درفهرست حافظة جهانی
تاریخ انتشار: ۱۳۹۳/۲/۶ - ۱۹:۳۰:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۳۹۶/۲/۲۸ - ۴:۳۴:۵۹
امروزه مقولة ديپلماسي فرهنگي به عنوان جايگزيني مناسب براي ديپلماسي سياسي در دنيا مطرح است. بي‌شك براي ديپلماسي سياسي عناصري چون قدرت و رقابت و منافع، مؤلفه‌هاي اصلي به شمار مي‌رود. در حالي كه ديپلماسي فرهنگي بر اشتراكات فرهنگي، گفتگو، تعامل و تبادل، سازگاري و هم‌زيستي ميان ملتها استوار است و به لحاظ پايداري، اثربخشي و كاهش منازعات و مناقشات سياسي بسيار مهم تلقي مي‌شود. از اين زاويه، يونسكو به عنوان بزرگترين نهاد بين‌المللي و مركز ديپلماسي فرهنگي، نقشي اساسي در توسعة روابط فرهنگي ميان ملتها بر عهده دارد. كميته‌هاي ملي حافظة جهاني نيز به عنوان نهاد زيرمجموعة اين سازمان بزرگ، به شناسايي و ثبت ظرفيت‌هاي بزرگ فرهنگي كشورهاي عضو مي پردازد و عامل يك پيام فرهنگي مهم است: احترام به سرماية ملتها و ميراث فرهنگي، معنوي و مستند جهانيان.
بي ترديد، برداشتن گام‌هايي بلند و استوار براي مشاركت در برنامة حافظة جهاني يونسكو، با توجه به ارزش و اهميت ميراث مستند ايران، براي كسب جايگاه مناسب در عرصة فرهنگ و تمدن بشري، بسيار ضروري است. شناخت آثار گران‌بهاي تمدن اين سرزمين كهن و شناساندن بيش از پيش آن به جهانيان، گسترش و تعميق فرهنگ حفاظت و نگهداري از اين ميراث گران‌سنگ و تلاش براي دسترس‌پذيري آن، از اهداف مهم اين برنامه است.
جمهوري اسلامي ايران، نخستين بار در سال 1384 پس از گذشت 14 سال از پايه‌گذاري برنامة حافظة جهاني توسط يونسكو و ثبت آثاري از كشورهاي جهان در فهرست حافظة جهاني، با ارسال اولين پرونده‌ها در ششمين دورة فعاليت اين برنامه، به ثبت دو اثر مهم ايراني، شاهنامة بايسُنقري و وقفنامة رَبع رشيدي، توفيق يافت. از آن پس نيز با پايه‌گذاري كميتة ملي حافظة جهاني ايران و انجام فعاليت‌هاي تحكيم‌بخش و ترويجي گوناگون به توسعه و پيشبرد اهداف متعالي اين برنامه در ايران پرداخته است. با اين وجود هنوز براي رسيدن به مرتبة علمي، تمدني و فرهنگي خود در كنار ميراث مستند ساير ملتها، نيازمند كوشش بسيار است.
كميتة ملي حافظة جهاني ايران، يكي از كميته‌هاي كميسيون ملي يونسكو و نهادي شورايي است كه با مشاركت و همكاري رؤساي مراكز مهم ميراث مستند در كشور شكل گرفته و سازمان اسناد و كتابخانة ملي جمهوري اسلامي ايران رياست آن را بر عهده دارد. بر اساس مقررات مندرج در دستورالعمل اجرائي، درحال حاضر اين كميته سيزده عضو دارد كه هشت نفر از اعضاي آن حقوقي و نمايندگان سازمانهاي ذي‌ربط هستند و پنج نفر ديگر، اعضاي حقيقي و از بين صاحب‌نظران و متخصصان ميراث مستند انتخاب شدهاند. دبيرخانة اين كميته در كتابخانة ملي ايران مستقر است.
كميتة ملي حافظة جهاني ايران، از ابتداي فعاليت خود تا كنون با تشكيل 83 جلسه به بررسي ميراث مستند ايراني براي ثبت در سه فهرست ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي پرداخته است. با تشكيل كارگروه‌هاي كارشناسي و برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي با حضور مدرساني از يونسكو به شناخت بيشتر برنامه دست يافته است و با طراحي نشان كميتة ملي، ايجاد پايگاه اطلاع رساني و ترجمه و انتشار كتاب "حافظة جهاني" به استقرار و هويت‌بخشي اين كميته اقدام كرده است.
فهرست ملي حافظة جهاني، در سال ١٣٨7 تأسيس شد. در اين فهرست تا كنون 42 اثر ايراني به ثبت رسيده‌است. همچنين براي ثبت در فهرست منطقه‌اي آسيا و اقيانوسيه كه ايران عضو اين منطقه قلمداد مي‌شود در سال گذشته 4 اثر ايراني معرفي شده و به زودي در ماه مه در ششمين نشست كميتة منطقه‌اي در گوانگجو آثار پيشنهادي كشورها بررسي و نتايج آن اعلام خواهد شد.
در فهرست بين‌المللي حافظة جهاني نيز تا كنون 7 ميراث مستند ايراني به ثبت رسيده است. ايران از نظر تعداد آثار ثبت شده در فهرست بين‌المللي در ميان كشورهاي جهان رتبة هفتم و در ميان كشورهاي منطقه پس از كره با 11 اثر و چين با 9 اثر رتبة سوم را داراست. اخيراً نيز براي دورة دهم اين برنامه، 5 اثر از ايران به دبيرخانة برنامه پيشنهاد شده كه سه اثر آن با كشورهاي آلمان، اتريش و فرانسه مشترك است. اميد مي‌رود نتايج مثبت اين اقدام در سال 2015 اعلام گردد.
كميتة ملي حافظة جهاني ايران، با توجه به توسعة همكاري‌ها و مشاركت‌هاي بين‌المللي براي گسترش همكاري ميان كتابخانه‌ها و آرشيوهاي كشورهاي عضو اكو برنامه‌ريزي‌هايي دارد. همچنين براي افزايش همكاري ميان كشورهاي داراي فرهنگ مشترك در منطقه به ويژه كشورهاي همساية خود تلاش مي‌كند. در سال 1391 سمينار زيرمنطقه‌اي برنامة حافظة جهاني به‌مناسبت بيستمين سال تأسيس برنامه، در تهران به همت كميسيون ملي يونسكو و دفتر زيرمنطقه‌اي يونسكو در تهران با حضور نمايندگاني از ايران و سه كشور تركمنستان، پاكستان و افغانستان برگزار شد. پيشنهاد ثبت ميراث مشترك ايران، عراق و تركيه در فهرست منطقه و ثبت مشترك سه اثر در فهرست بين‌المللي كه پيش از اين اشاره شد، تلاشي در همين راستاست.
در پايان مايلم به پيشنهاد تأسيس جايزة جهاني فردوسي اشاره كنم. اين جايزه براي اعطا به افراد يا مراكزي كه براي نگهداري و مرمت ميراث مستند حوزة تمدن ايراني اسلامي و دسترسي به آن اقدام برجسته‌اي انجام داده‌اند توسط سازمان اسناد و كتابخانة ملي جمهوري اسلامي ايران در سال 1388 به يونسكو ارائه شده است. اميد مي‌رود با بذل توجه مديركل محترم به زودي اين پيشنهاد مورد تأييد قرار گيرد و به اجرا در آيد.
بي ترديد، برداشتن گام‌هايي بلند و استوار براي مشاركت در برنامة حافظة جهاني يونسكو، با توجه به ارزش و اهميت ميراث مستند ايران، براي كسب جايگاه مناسب در عرصة فرهنگ و تمدن بشري، بسيار ضروري است. شناخت آثار گران‌بهاي تمدن اين سرزمين كهن و شناساندن بيش از پيش آن به جهانيان، گسترش و تعميق فرهنگ حفاظت و نگهداري از اين ميراث گران‌سنگ و تلاش براي دسترس‌پذيري آن، از اهداف مهم اين برنامه است.
جمهوري اسلامي ايران، نخستين بار در سال 1384 پس از گذشت 14 سال از پايه‌گذاري برنامة حافظة جهاني توسط يونسكو و ثبت آثاري از كشورهاي جهان در فهرست حافظة جهاني، با ارسال اولين پرونده‌ها در ششمين دورة فعاليت اين برنامه، به ثبت دو اثر مهم ايراني، شاهنامة بايسُنقري و وقفنامة رَبع رشيدي، توفيق يافت. از آن پس نيز با پايه‌گذاري كميتة ملي حافظة جهاني ايران و انجام فعاليت‌هاي تحكيم‌بخش و ترويجي گوناگون به توسعه و پيشبرد اهداف متعالي اين برنامه در ايران پرداخته است. با اين وجود هنوز براي رسيدن به مرتبة علمي، تمدني و فرهنگي خود در كنار ميراث مستند ساير ملتها، نيازمند كوشش بسيار است.
كميتة ملي حافظة جهاني ايران، يكي از كميته‌هاي كميسيون ملي يونسكو و نهادي شورايي است كه با مشاركت و همكاري رؤساي مراكز مهم ميراث مستند در كشور شكل گرفته و سازمان اسناد و كتابخانة ملي جمهوري اسلامي ايران رياست آن را بر عهده دارد. بر اساس مقررات مندرج در دستورالعمل اجرائي، درحال حاضر اين كميته سيزده عضو دارد كه هشت نفر از اعضاي آن حقوقي و نمايندگان سازمانهاي ذي‌ربط هستند و پنج نفر ديگر، اعضاي حقيقي و از بين صاحب‌نظران و متخصصان ميراث مستند انتخاب شدهاند. دبيرخانة اين كميته در كتابخانة ملي ايران مستقر است.
كميتة ملي حافظة جهاني ايران، از ابتداي فعاليت خود تا كنون با تشكيل 83 جلسه به بررسي ميراث مستند ايراني براي ثبت در سه فهرست ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي پرداخته است. با تشكيل كارگروه‌هاي كارشناسي و برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي با حضور مدرساني از يونسكو به شناخت بيشتر برنامه دست يافته است و با طراحي نشان كميتة ملي، ايجاد پايگاه اطلاع رساني و ترجمه و انتشار كتاب "حافظة جهاني" به استقرار و هويت‌بخشي اين كميته اقدام كرده است.
فهرست ملي حافظة جهاني، در سال ١٣٨7 تأسيس شد. در اين فهرست تا كنون 42 اثر ايراني به ثبت رسيده‌است. همچنين براي ثبت در فهرست منطقه‌اي آسيا و اقيانوسيه كه ايران عضو اين منطقه قلمداد مي‌شود در سال گذشته 4 اثر ايراني معرفي شده و به زودي در ماه مه در ششمين نشست كميتة منطقه‌اي در گوانگجو آثار پيشنهادي كشورها بررسي و نتايج آن اعلام خواهد شد.
در فهرست بين‌المللي حافظة جهاني نيز تا كنون 7 ميراث مستند ايراني به ثبت رسيده است. ايران از نظر تعداد آثار ثبت شده در فهرست بين‌المللي در ميان كشورهاي جهان رتبة هفتم و در ميان كشورهاي منطقه پس از كره با 11 اثر و چين با 9 اثر رتبة سوم را داراست. اخيراً نيز براي دورة دهم اين برنامه، 5 اثر از ايران به دبيرخانة برنامه پيشنهاد شده كه سه اثر آن با كشورهاي آلمان، اتريش و فرانسه مشترك است. اميد مي‌رود نتايج مثبت اين اقدام در سال 2015 اعلام گردد.
كميتة ملي حافظة جهاني ايران، با توجه به توسعة همكاري‌ها و مشاركت‌هاي بين‌المللي براي گسترش همكاري ميان كتابخانه‌ها و آرشيوهاي كشورهاي عضو اكو برنامه‌ريزي‌هايي دارد. همچنين براي افزايش همكاري ميان كشورهاي داراي فرهنگ مشترك در منطقه به ويژه كشورهاي همساية خود تلاش مي‌كند. در سال 1391 سمينار زيرمنطقه‌اي برنامة حافظة جهاني به‌مناسبت بيستمين سال تأسيس برنامه، در تهران به همت كميسيون ملي يونسكو و دفتر زيرمنطقه‌اي يونسكو در تهران با حضور نمايندگاني از ايران و سه كشور تركمنستان، پاكستان و افغانستان برگزار شد. پيشنهاد ثبت ميراث مشترك ايران، عراق و تركيه در فهرست منطقه و ثبت مشترك سه اثر در فهرست بين‌المللي كه پيش از اين اشاره شد، تلاشي در همين راستاست.
در پايان مايلم به پيشنهاد تأسيس جايزة جهاني فردوسي اشاره كنم. اين جايزه براي اعطا به افراد يا مراكزي كه براي نگهداري و مرمت ميراث مستند حوزة تمدن ايراني اسلامي و دسترسي به آن اقدام برجسته‌اي انجام داده‌اند توسط سازمان اسناد و كتابخانة ملي جمهوري اسلامي ايران در سال 1388 به يونسكو ارائه شده است. اميد مي‌رود با بذل توجه مديركل محترم به زودي اين پيشنهاد مورد تأييد قرار گيرد و به اجرا در آيد.
— 20 نمایش تعداد رکورد ها در صفحه