نشست "عدالت و اعتدال از نظر جان رالز" در اندیشگاه کتابخانه ملی برگزار شد


تاریخ انتشار: ۱۳۹۳/۷/۲۸ - ۲۰:۳۰:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۳۹۶/۲/۲۸ - ۳:۵۱:۲۳
نشست
انديشگاه كتابخانه ملي عصر دوشنبه 28 مهر 1393 ميزبان نشست علمي " عدالت و اعتدال از نظر جان رالز" بود.
انديشگاه كتابخانه ملي عصر دوشنبه 28 مهر 1393 ميزبان نشست علمي " عدالت و اعتدال از نظر جان رالز" بود.
به گزارش روابط عمومي سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران در اين نشست دكتر حسين هوشمندي ابتدا توضيحاتي در زمينه ديدگاه فلسفي و اخلاق سياسي جان رالز بيان كرد و سپس دكتر ناصر مهدوي نيز خبر از برگزار شدن نشست هاي آتي موضوع عدالت و اعتدال از نظر جان رالز داد.
دكتر هوشمندي در توصيح ديدگاه جان رالز بيان داشت: حدود 40 سال از نظريه عدالت جان رالز مي گذرد و اين نظريه كماكان در محافل سياسي و آكادميك از توجه بالايي برخوردار است. وي افزود: از نظر رالز اگر در جامعه اي فضايل مختلف وجود داشته باشد ولي عدالت وجود نداشته باشد، آن جامعه به سامان نخواهد رسيد و اگر ادب صدق و ادب معرفت نباشد، مي توان ادعا كرد كه ادب عدالت و در نهايت ادب دولت از ميان خواهد رفت. دكتر هوشمندي در ادامه با طرح اين سوأل كه عدالت چيست؛ توضيح داد: پاسخ اين مسئله را مي توان در نظريه عدالت يعني نظريه جان رالز پيدا كرد. اين استاد دانشگاه بيان داشت: تاكنون نحله هاي فكري مختلفي در زمينه عدالت به شرح و بسط پرداخته اند. به عنوان مثال ليبرال ها و ماركسيست ها خود نمونه اي از اين افراد هستند. دكتر هوشمندي ادامه داد: در سال 1960 فيلسوفي آمريكايي كتاب "فلسفه سياسي مرده است" را نگاشت و تقريبا اين بحث به وادي نسيان رفت اما بعدا كه جان رالز اثر خود را در زمينه نظريه عدالت نوشت، حجم عظيمي از مباحث به وجود آمد. اكنون در دوره اي هستيم كه به عنوان دهه "عدالت در افق جهاني" شناخته مي شود و نظريه رالز اهميت خود را در اين دوره نيز حفظ كرده است. وي تصريح كرد: بحث عدالت جهاني با نوشتن اثر رالز آغاز شد و اين اثر مباحث زيادي را در سطح بين المللي در زمينه عدالت جهاني ايجاد كرد و تاكنون بيش از 10 هزار كتاب و مقاله درباره نظريه رالز تهيه شده است. رالز در اثر خود كوشيد تا تلفيقي از دولت برابرخواه و آزادي خواه به وجود آورد و توانست آزادي هاي مورد نظر ليبراليسم كلاسيك و برابري آرمانخواهانه ماركسيست ها را در يك جا جمع كند. در واقع عدالت از نظر وي يعني آزادي به علاوه برابري. دكتر هوشمندي ادامه داد: از نظر رالز برخورداري از عقلانيت موجب كاهش رنج خواهد شد ولي اين مسئله قصد و غايت نيست. از طرفي مالكيت شخصي نيز داراي آزادي مطلق نيست، پس حق مالكيت جزء اصل اول نمي تواند باشد. دكتر هوشمندي گفت: اصل دوم در ديدگاه رالز، ناظر بر فرصت هاي منصفانه برابر است. با وجود برابري فرصت ها، شايد شاهد نابرابري هم باشيم چون ممكن است استعدادهاي افراد متفاوت باشد و بايد اصل تفاوت را در اين نظريه در نظر گرفت. بنابراين ايجاب مي كند كه هر نظام عادلانه اي دامنه اختلافات ناشي از استعداد طبيعي را به حداقل برساند. دكتر هوشمندي در ادامه با بيان اينكه از ديدگاه هاي اخلاقي و حقوق بشري انديشمندان غربي توسط دولت هاي بزرگ، سوءاستفاده شده است تصريح كرد: متأسفانه ما اكنون در دنيايي به سر مي بريم كه ابرقدرت ها از نظريه هاي حقوق بشري استفاده هاي نامطلوب مي كنند و با عنوان مداخلات بشردوستانه، تهاجم را در دستور كار خود قرار مي دهند.
دكتر هوشمندي در ادامه تأثير اين نظريه بر روبط بين الملل مهم دانست و از آن به عنوان يكي از رويكردهاي مهم ياد كرد.
اضافه مي شود دكتر هوشمندي در پايان سخنان خود بيان داشت: در اين نشست قصد داشتيم كه در زمينه اعتدال كه رويكرد جديد كشور است و رئيس جمهوري نيز بر ان تأكيد دارند صحبت كنيم، اما اين بحث، فرصت بيشتري مي طلبد. اما آنچه كه بايد گفت اين مطلب است كه در كشور ما فقدان فلسفه سياسي مشهود است و بايد ببينيم آنچه كه رئيس جمهور محترم در زمينه اعتدال بيان داشتند، چه نسبتي با مفهوم حقوق گسترده اي كه رالز بيان كرد، دارد كه در جلسات بعد به آن مي پردازيم.
لازم به ذكر است دكتر ناصر مهدوي نيز توضيحات مختصري در زمينه فلسفه اخلاقي رالز بيان كرد و همچنين وعده داد تا اين نشست با اطلاع رساني قبلي در انديشگاه كتابخانه ملي برگزار شود.
گفتني است جان رالز (به انگلیسی: John Rawls) (زاده ۲۱ فوریه ۱۹۲۱ –مرگ ۲۱ نوامبر ۲۰۰۲) فیلسوف آمریکایی معاصر و صاحب نظریهٔ عدالت است. وی از چهره‌های ب‌نام فلسفهٔ سیاسی و فلسفهٔ اخلاق در سدهٔ بیستم بود. اثر مشهور وی نظریهٔ عدالت یا نظریه‌ای در باب عدالت (به انگلیسی: A Theory of Justice) (چاپ ۱۹۷۱) هم‌اکنون به‌عنوان یکی از منابع کلاسیک فلسفهٔ سیاسی تلقی می‌شود.
کتاب نظریهٔ عدالت تنها در آمریکا دست‌کم ۲۰۰ هزار جلد فروش داشته و تا کنون به بیش از ۲۰ زبان ترجمه شده‌است.