صالحی‌امیری: نیاز دنیای اسلام رویکرد عقلانی به اندیشه امام راحل است

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، با بیان اینکه ما دو رویکرد می‌توانیم به اندیشه امام خمینی(ره) داشته باشیم، گفت: «نیاز دنیای اسلام خصوصا نسل جوان، رویکرد عقلانی به اندیشه اسلام است.»

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، نشست خبری همایش بین‌الملی اسلام سیاسی امام خمینی و جهان معاصر، با حضور سید رضا صالحی امیری به‌عنوان دبیر علمی همایش، مهدی فیض رئیس مرکز امام، انقلاب اسلامی و ولایت فقیه جهاد دانشگاهی و محمد محمودی کیا، دبیر اجرایی همایش، به میزبانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی، برگزار شد.

در ابتدای نشست سید رضا صالحی امیری، با اشاره به اینکه در آستانه سالگرد رحلت امام خمینی، پانزده خرداد و ماه پر رمز و راز خرداد هستیم که همه ایام این ماه مناسبت‌هایی است که تعیین کننده سرنوشت ملت در ادوار تاریخ گذشته بود، اظهار کرد: «از 15 خرداد تا امروز ملت ما در مسیر تحولات بزرگ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، گام‌های بلندی برداشته است که همه را مدیون شخصیت والا و بلند امام خمینی(ره) است و همه امت اسلامی، جهان اسلام و همه نخبگان در دنیای اسلام، مدیون اندیشه بزرگ امام خمینی هستند.»

او ادامه داد: «بر اساس نیاز جامعه و جهان اسلام، با مشارکت و هم‌فکری که میان نخبگان و نهادهای فرهنگی در سال گذشته آغاز شد، به همت جهاد دانشگاهی و دفتر نشر آثار امام خمینی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی، دانشگاه آزاد اسلامی، پژوهشکده امام و مراکز فرهنگی که در این همایش بزرگ بین‌المللی دخیل هستند، مقرر شد به دلیل شفاف‌سازی اندیشه امام، در حوزه اسلام سیاسی برای دنیای پر آشوب امروز، حرکتی علمی و فراگیر انجام بشود.»

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با بیان اینکه مقدماتی در داخل آغاز و نشست‌هایی در سطح کشور به صورت پیش‌نشست مقدماتی برگزار شد، خاطرنشان کرد: «اصولا این همایش اهداف اصلی دارد که تبیین منظومه اندیشه سیاسی امام در دنیای امروز و یک باز تعریف و بازشناخت از اصول و مبانی اندیشه سیاسی امام است.»

 

صالحی امیری افزود: «مهمترین هدفی که این همایش دنبال می‌کند، نسبت سنجی میان گفتمان اسلام سیاسی در اندیشه امام، با عناصر و ابعاد ایجابی و سلبی اندیشه سسیاسی معاصر همچون عقلانیت، اخلاق، اعتدال، خشونت، تکفیر و ترور است و این مرزبندی یک ضرورت قطعی است؛ چرا که امروز در دنیای پرآشوب، متاسفانه خشونت، ترور تحجر و رادیکالیسم، به نام اسلام تبلیغ می‌شود و این خیانت بزرگ به بشریت و دنیای اسلام است.»

مشاور رئیس جمهوری با تاکید بر اینکه مهمترین نیاز زمانه حاضر، بازتعریف اندیشه سیاسی امام خمینی، در افکار جهانیان است که مرزبندی بسیار روشنی با اندیشه رادیکالیسم، خشنوت تکفیر و ترور دارد، تصریح کرد: «از اهداف بعدی که ما به آن توجه داشتیم، بحث مطالعه و شناخت تطبیقی گفتمان اسلام سیاسی و اندیشه امام با گفتمان‌های اسلام‌گرای موجود در جهان معاصر است و به نوعی توجه به خیزش اسلام‌گرایی در دنیای امروز که مورد توجه قرار می‌گیرد.»

او گفت: «مهمترین نکته‌ای که شورای سیاست‌گذاری به ریاست دکتر فیض، شورای اجرایی و علمی به آن توجه داشت این بود که ما به مسائل و مصائب دنیای اسلام در شرایط فعلی توجه اساسی داشته باشیم. به‌همین دلیل تلاش کردیم تا این همایش، به معنی حقیقی، بین‌المللی باشد. به همین منظور قرار است که این همایش با حضور 250 نفر از مهمانان خارجی، بیش از یکصد نفر از رهبران اقلیت‌های دینی و با حضور چند صد نفر از نخبگان، فرهیختگان و اندیشمندان ایرانی برگزار می‌شود.»

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، اضافه کرد: «خوشبختانه مجموعه مقالات و کتبی که تدوین شده و در روز دوازدهم خرداد رونمایی خواهد شد، می‌تواند یکی از منابع و مآخذ اصلی، برای تبیین اندیشه امام خمینی در دنیای امروز باشد.»

 

صالحی امیری،‌ با دعوت از همه اصحاب رسانه برای انعکاس این همایش،‌ تاکید کرد: «با انعکاس این برنامه در سطح بین‌المللی، یک بار دیگر این پیام از ایران داده شود که راه نجات بشر از چالش‌های امروز در دنیای اسلام، بازگشت به اندیشه امام خمینی(ره) است.»

مشاور رئیس جمهوری در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: «در مجموع 216 مقاله از سراسر دنیا واصل شده است و کمیته داوری علمی، زیر نظر اساتید دانشگاه، مراحل داوری را با دقت و با فرایند علمی انجام دادند و نهایتا 49 مقاله از مراحل داوری عبور کرده و در قالب چند جلد کتاب، منتشر شده است.»

او با اشاره به اینکه برای پاسخ به مجموعه مصائب دنیای اسلام، دو روش کارکرد نظامی و کارکرد فرهنگی وجود دارد، تاکید کرد: «معتقدیم کارکرد فرهنگی، کارایی و اثربخشی بیشتری نسبت به کارکرد نظامی دارد. یعنی باید آن مبانی، مراکز و حوزه‌هایی که اندیشه تکفیری را تولید و تکثیر می‌کنند و میکروب و ویروس ترور و خشونت را در دنیای اسلام، منتشر می‌کنند، به نسل جدید و به جهانیان معرفی شوند که جز خیانت و ترور و خونریزی، هیچ سودی برای دنیای اسلام نداشته و نخواهد داشت.»

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ادامه داد: «اساسا پروژه اسلام هراسی، بخشی از پروژه دشمنان اسلام است که متاسفانه، ابزار آن تفکر تکفیری و خشونت است که زایشگاه آن در برخی از مراکز دینی و متاسفانه کشورهایی است که آنها را می‌شناسیم و از این منظر، افشا کردن چهره‌های اسلام دروغین و شفاف سازی اسلام حقیقی و ناب محمدی که اندیشه امام خمینی از آن نشات می‌گیرد، برای جوانان در دنیای اسلام و همچنین برای افکار عمومی غرب، در حوزه پروژه اسلام‌هراسی، یک ضرورت قطعی است.»

 

صالحی امیری همچنین عنوان کرد: «نکته دیگر این است که پس از سه دهه تبلیغ علیه ایران،‌ امروز دنیا به این باور رسیده است که اسلامی که در اندیشه امام خمینی نشات می‌بینیم، مبتنی بر اندیشه صلح، سازش، هم‌زیستی، هم‌گرایی، هم‌نوایی و هم‌دلی در دنیای اسلام است. امروز مهمترین نیاز جامعه و جوانان در دنیای اسلام شفاف سازی اندیشه سیاسی امام است تا با آگاهی از این اندیشه، نسبت به اندیشه‌های تکفیری و اندیشه‌های رادیکالیسم، فاصله بگیرند.»

مشاور رئیس جمهوری با بیان اینکه چیزی که مبنای ما است همایش علمی بین‌المللی است و بر مبنای انجام مقدمات یک ساله است، اظهار کرد: «همایش در چهار موضوع اصلی وارد کمیته‌های تخصصی خواهد شد که اندیشه امام خمینی و جهان معاصر، مبانی فقهی و حقوقی اندیشه سیاسی امام خمینی، جایگاه عقلانیت در اندیشه سیاسی امام و جمهوریت در اندیشه امام خمینی را در بر می‌گیرد.»

او با اشاره به اینکه 20 زیر محور، در ذیل این چهار محور تعریف شده است، تصریح کرد: «ما دو رویکرد احساسی و عقلانی می‌توانیم به اندیشه امام داشته باشیم. نیاز دنیای اسلام خصوصا نسل جوان در دنیای اسلام، رویکرد عقلانی به اندیشه اسلام است.»

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی اذعان کرد: «معتقدیم که با تبیین عقلانی و علمی اندیشه امام و انتشار آن به زبان‌های رایج دنیا که در این همایش دو جلد کتاب به زبان‌های عربی و انگلیسی رونمایی خواهد شد، می‌تواند مرزبندی جدی اندیشه ناب اسلام محمدی را با اندیشه اسلام تکفیری و رادیکال مشخص کند و این تنها راه عبو.ر از این تفکر ایران هراسی در دنیا است.»

صالحی امیری، گفت: «آن چیزی که بیش از همه ما را نگران و ناراحت می‌کند این است که عده محدودی، متعصب و متحجر تصویر ناصوابی از اسلام را در دنیای غرب ایجاد کردند و این اسلام هراسی، به موج اسلام گرایی در غرب لطمه جدی وارد کرده است و برای پاسخ به این پدیدهف تنها راه ممکن حرکت علمی و فرهنگی است که باید از مجرای عقلانیت شکل بگیرد.»

 

همچنین مهدی فیض نیز درسخنانی با بیان اینکه همایش بین‌المللی گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی و جهان معاصر، یک کلید واژه اصلی در آن نهفته است که آن هم اسلام سیاسی است، اظهار کرد: «این کلید واژه ممکن است برای بعضی‌ها محل تامل باشد و نقطه دقت قرار بگیرد. اسلام سیاسی یعنی همان اسلام با همه گستردگی که در زمان پیامبر و در بعثت پیامبر مورد نظر بوده است. اسلام سیاسی همان اسلامی است که پیامبر وقتی در مکه آن را عرضه کرد، احساس کرد که در آنجا نمی‌تواند همه ابعاد اسلام را محقق کند و هجرت مدینه اتفاق افتاد.»

او ادامه داد: «مقام معظم رهبری در خرداد سال 94 به همین کلید واژه اشاره می‌کنند و می‌فرمایند یکی از آرمان‌ها ایجاد جامعه اسلامی و تمدن اسلامی است. یعنی به عبارتی احیای تفکر اسلام سیاسی.»

مشاور فرهنگی رئیس جهاد دانشگاهی تصریح کرد: «بحث ما تبیین ابعاد گفتمان اسلام سیاسی امام است و وجوه تمایز اسلام با اسلام‌های دیگری که به‌عنوان اسلام سیاسی عرض اندام کردند و در جامعه بشری، بعضا مشکل آفرین بودند.»

فیض در ادامه با بیان اینکه واقعیت این است با پیروزی انقلاب اسلامی، جریان اسلام گرایی و حتی فراتر از آن جریان گرایش به دین، متحول شد، خاطرنشان کرد: «اصطلاحی در ادبیات فلسفی شکل گرفته بود که جامعه بشری کم کم دین را کنار می‌زند و دین به بوته فراموشی سپرده می‌شود، با تحقق انقلاب اسلامی، اسلام و ادیان ابراهیمی مورد استقبال ویژه قرار گرفتند.»

او با تاکید بر اینکه گفتمان اسلام سیاسی امام به گونه‌ای بود که حتی ادیان ابراهییمی دیگر را هم تحت تاثیر خود قرار داد و آنها نیز توانستند در برابر فشار حذف دین مقاومت کنند و طرفداران بیشتری را برای خود جذب کنند، بیان کرد: «در همایش پیش رو، بحث ادیان ابراهیمی نیز جزو موضوعاتی است که مورد توجه قرار گرفته است و از نمایندگان همه ادیان ابراهیمی دعوت شده در این برنامه حضور داشته باشند.»

 

مشاور فرهنگی رئیس جهاد دانشگاهی افزود: «به نظر می‌رسد شکل گیری جریان‌های جعلی اسلام سیاسی مانند جریان طالبان و داعش، به دنبال تاثیر اسلام سیاسی امام است. به عبارتی وقتی سران استکبار احساس کردند که اسلام سیاسی امام به شدت جاذبه دارد و می‌تواند خیل جهان بشری را به سمت خود جذب کند، چاره اندیشی کردند که اسلام‌های بدلی را در برابر اسلام نابی که امام عرضه کرده بود، طراحی کنند.»

فیض با ذکر این نکته که همه اسلام‌های جعلی شکل گرفته، نتیجه قوت گرفتن اسلام سیاسی است که امام عرضه کرده و در برابر این اسلام سیاسی امام، اسلام‌های بدلی عرضه شده که مشکل آفرین بود، عنوان کرد: «وظیفه خود دانستیم در کانون آنچه که امام پایه گذاری کرد، ابعاد مختلف اندیشه اسلام سیاسی امام را بازتعریف و بازشناسی کنیم و با حضور مخاطبان بین‌المللی سعی کنیم که چهره نورانی اسلام را از زیر قاب‌هایی که برای اسلام زده شده خارج کنیم.»

او با اشاره به یکی از تعابیر امام، تصریح کرد: «امام خمینی فرمودند اگر چهره نورانی اسلام از از زیر نقاب مخالفان اسلام و کج فهمی‌های دوستان خودنمایی کند، اسلام جهان‌گیر خواهد شد. ایشان هم به این نکته اشاره می‌کند که بعضی دشمنان، اسلام را بد معرفی می‌کنند و متاسفانه بعضی از دوستان هم با کج فهمی خود اسلام را به گونه‌ای معرفی می‌کنند که مانع جهان‌گیر شدن اسلام می شود.»

مشاور فرهنگی رئیس جهاد دانشگاهی در پایان ابراز امیدواری کرد: «امیدوارم این همایش اولین و آخرین همایش نباشد و بتوانیم در نوبت‌های آتی، با ابعاد وسیع‌تر و با دقت موضوعی بیشتری، همین حرکت را دنبال کنیم.»

گفتنی است، همایش اسلام سیاسی امام و جهان معاصر صبح روز چهارشنبه با حضور شخصیت‌های سیاسی و علمی و همچنین چهره‌های بین‌المللی جهان اسلام و نمایندگانی از اقلیت‌های دینی به مدت یک روز در مرکز همایش‌های بین‌المللی کتابخانه ملی ایران برگزار می‌شود.