16 نوامبر/ 25 آبان، روز جهاني فلسفه

مقدمه

لغت نامة دهخدا ذيل واژة «فلسفه» چنين آورده است: فلسفه واژه اي يوناني است كه از دو بخش فيلوسس و سوفيا تشكيل شده است. فيلوسس به معني دوست و دوستدار و سوفيا يعني حكمت.
بسياري از متفكران معتقدند فلسفه ريشه در «حيرت» دارد، به عبارتي نشأت‌گرفته از تمايل طبيعي بشر به تحير از خود و دنيايي است كه در آن زندگي مي كند. اين رشته كه شكلي از تعقل تلقي مي شود به انسان تأمل در تفكر، پرسش پيوسته و مدام از حقايق كاملاً تثبيت شده، تأييد فرضيه ها و يافتن نتايج را مي آموزد. اهميت فلسفه را مي توان از تأثير طولاني مدت آن بر فرهنگ هاي مختلف دريافت. به طوريكه قرنهاست در همة فرهنگ‌ها فلسفه به مفاهيم، ايده ها و تحليل‌ها جان مي‌بخشد و از اين طريق بنيان تفكر انتقادي، مستقل و خلاق را بنا نهاده است. همچنين فلسفه به تحكيم بنيان هاي معتبر و موثق همزيستي مسالمت آميز كمك مي كند.
با توجه به نقش مهم فلسفه، يونسكو، سازمان علمي فرهنگي ملل متحد، از سال 2002 هر ساله در سومين پنج‌شنبة نوامبر مراسم بزرگداشتي با عنوان روز جهاني فلسفه، هم در مقر اين سازمان در پاريس و هم در ساير شهرهاي دنيا برگزار مي كند. در ايران اين روز اغلب با آخرين پنج شنبة آبان همزمان مي شود. يونسكو در كنفرانس عمومي خود در سال 2005 اين روز را به رسميت شناخت تا اهميت اين رشته را، به ويژه براي جوانان، يادآوري و بيان كند؛ اينكه فلسفه رشته اي است كه تفكر مستقل و انتقادي را تشويق مي كند و انسان را در حركت به سمت درك بهتري از جهان و ترويج مدارا و صلح توانمند مي سازد.
هدف يونسكو از اين نام گذاري ترويج فرهنگ بين المللي بحث فلسفي براي احترام به كرامت و تنوع بشري است. اين روز تبادلات علمي و دانشگاهي را افزايش مي‌دهد و نقش دانش فلسفي را در پاسخگويي به مسائل جهاني روشن مي‌سازد. اين سازمان با اين كار اهميت تفكر فلسفي را خاطرنشان و مردم جهان را براي به اشتراك گذاشتن ميراث فلسفي خود با يكديگر ترغيب مي كند. از منظر يونسكو فلسفه بنيان هاي مفهومي اصول و ارزش هاي صلح جهاني يعني دموكراسي، حقوق بشر، عدالت و برابري را ارائه مي كند.
اين روز براي ما انسان ها نيز فرصتي فراهم مي كند تا از خود سؤالاتي را بپرسيم كه اغلب فراموش مي-كنيم: «چه چيزهايي هستند كه ما از فكر كردن درباره آنها غافل هستيم؟» «به كدام واقعيت هاي دشوار(تحمل‌ناپذير) عادت كرده ايم؟»
يونسكو هر ساله با بزرگداشت روز جهاني فلسفه در سومين پنج شنبة نوامبر بر ارزش ماندگار فلسفه در توسعة تفكر بشري در هر فرهنگ و براي هر انساني تأكيد مي كند. این سازمان برنامة روز جهاني فلسفه را برنامه ريزي و هدايت مي كند؛ اما نه براي خود، بلكه آن را متعلق به كساني مي داند كه در هر جايي كه باشند به فلسفه توجه دارند.
اداره كل خدمات آرشيوي( گروه ارتباطات آرشيوي) به همين مناسبت، منتخب اسنادي با موضوع فلسفه در 8 عنوان و 21 برگ انتخاب و تقديم علاقه مندان كرده است.
 

دعوت از دكترخانلري براي شركت در جلسة انجمن ايراني فلسفه و علوم انساني و سخنراني دكترعيسي صديق

  • شماره : ۲۰۲۶۹-۲۹۷
  • تاریخ : ۱۳۴۱/۰۸/۲۶