14 مرداد، سالروز ثبت بیمارستان «نجمیه» در فهرست آثار ملی

مقدمه

«نجمیه» نخستین بیمارستان خصوصی و مدرن ایران است که به همت بانو ملک تاج فیروز، ملقب به نجم السلطنه، نوه عباس میرزا و مادر دکتر محمد مصدق در سال 1305ش. پایه گذاری شد. این بانوی نیکوکار پس از انقراض سلطنت قاجار فعالیت های خیرخواهانه خود را آغاز کرد. وی که صاحب املاک زیادی بود در سال 1305 تصمیم گرفت در باغ خود واقع در خیابان یوسف آباد (حافظ فعلی) مریضخانه ای برای درمان فقرا بسازد.
نجم السلطنه در مدت زمان ساخت مریضخانه، در خانه کوچکی در همان باغ اقامت کرد تا بر روند ساخت و ساز نظارت کند. ساختمان بیمارستان که به سبک معماری دوره قاجار بود در 15 آذر 1308 افتتاح شد. 
نجم السلطنه در آبان سال 1307 بیمارستان تازه تأسیس خود را با نام مریضخانه «نجمیه» برای تمامی بیماران مملکت وقف و در متن وقفنامه املاکش را در داخل و خارج از شهر برای مصارف این مرکز و بیماران آن ضمیمه کرد. دکتر مصدق نیز همانند مادرش سهم خود از بلوک غار را وقف بیمارستان کرد. در مهر 1309 بار دیگر بانو ملک تاج موقوفاتی را به مریضخانه افزود. اواخر دهه 30  نیز محمدحسن شمشیری، رستوران دار معروف تهران، بنایی با همان سبک معماری وقف مجموعه بیمارستان کرد.
نجم السلطنه پس از درگذشت، حق نظارت بر اداره مریضخانه را به دخترانش واگذار کرد و تولیت و سرپرستی را بر عهده پسرانش قرار داد.
نجمیه، پس از انقلاب اسلامی و در دوران دفاع مقدس به عنوان نخستین بیمارستان پشتیبانی برای معالجه مجروحان جنگی بکار گرفته شد و در حال حاضر کاربرد آموزشی درمانی داشته و از بیمارستان های زیر مجموعه دانشگاه بقیه الله به شمار می رود. این بیمارستان به عنوان یکی از مراکز درمانی تخصصی و فوق تخصصی شهر تهران به شمار می‌آید که بخش‌های مختلفی مانند زنان- زایمان، نوزادان، داخلی، آی سی یو، جراحی، اتاق عمل و بخش‌های پاراکلینیک اوژانس، رادیولوژی، ماموگرافی و ... دارد. 
بیمارستان نجمیه به دلیل قدمت و سبک معماری، در 14 مرداد 1382 با شماره ثبت 9494 به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسید و همچنان در فهرست موقوفات سازمان اوقاف و امورخیریه کشور قرار دارد. همچنین یونیسف آن‌را در زمره بیمارستان های دوستدار نوزادان معرفی کرده است.
اداره‌کل خدمات آرشیوی (گروه ارتباطات آرشیوی)، به مناسبت 14 مرداد، سالروز ثبت بیمارستان «نجمیه» در فهرست آثار ملی، منتخب اسنادی در خصوص آن مرکز، شامل 8 عنوان با معرفی 13 برگ سند را آماده‌سازی و در وبگاه سازمان تقدیم علاقه مندان کرده است.