21 بهمن1357، سالروز لغو حکومت نظامی رژیم شاه به فرمان امام خمینی(ره)

مقدمه


   در تعریف حکومت نظامی آمده، وضعیتی که در آن ارتش، چه با موافقت دولت و چه پس از کودتا، اداره امور را به دست می‌گیرد و برخی قوانین رایج کشور را معلق می‌کند. در برخی موارد حکومت نظامی با وضع مقررات منع عبور و مرور، تشکیل دادگاه‌های نظامی نیز همراه می شود؛ بنابراین در وضعیت حکومت نظامی آنچه مورد توجه است، اداره امور در دست نظامیان خواهد بود و مردم حق هیچ گونه مخالفتی ندارند.
برخی از تشریفات حکومت نظامی عبارتند از: اجازه به نیروهای نظامی در برخورد با مردم، نقض حریم خصوصی افراد، توقیف رسانه ها، مقابله با هرگونه اجتماع افراد.
در اواخر دوره قاجار و به هنگام کودتای سوم اسفند 1299، رضاخان با انتشار اعلامیه ای که با واژه «حکم می کنیم» آغاز شده بود، بدون دریافت دستوری از سوی احمدشاه قاجار، در شهر تهران اعلام حکومت نظامی کرد.
از آن پس و با انتقال قدرت از قاجار به پهلوی، ملت ایران شاهد برقراری حکومت نظامی به بهانه های مختلفی از جمله به هنگام کودتای 28 مرداد 1332، قیام 15 خرداد 1342 و  رخدادهای انقلاب اسلامی در ماه‌های شهریور و بهمن 1357 بوده است. 
در بهمن 1357 تحولات و وقایع پیروزی انقلاب اسلامی با سرعت یکی پس از دیگری رخ می‌‌داد ولی همواره هدایت و رهبری امام خمینی (ره) هر بحرانی را به فرصت مناسب برای پیشبرد اهداف و برنامه انقلابی مردم تبدیل می‌کرد. روز 21 بهمن که  پایگاه‌های پلیس و مراکز دولتی یکی پس از دیگری به دست مردم سقوط می‌کرد، فرماندار انتظامی تهران در اعلامیه ایی ساعت‌های حکومت نظامی را از ساعت چهار و نیم بعد از ظهر تا پنج صبح افزایش داد. از سوی دیگر امام خمینی(ره) طی پیامی از مردم تهران خواست تا برای جلوگیری از توطئه در شرف وقوع به خیابان‌ها بریزند و حکومت نظامی را عملاً لغو کنند. در بخشی از پیام امام اینچنین آمده است:«...اعلامیه امروز حکومت نظامى، خدعه و خلاف شرع است و مردم به هیچ وجه به آن اعتنا نکنند...». پس از این پیام تاریخی، سیل جمعیت ملت انقلابی به خیابان‌ها ریخته و مشغول سنگربندی شدند و با حضور شبانه ‌روزی خود نقشه رژیم را نقش بر آب کردند. 
اداره‌کل خدمات آرشیوی(گروه ارتباطات آرشیوی) به مناسبت لغو حکومت نظامی رژیم پهلوی در 21بهمن 1357 به فرمان امام خمینی(ره)، نمایشگاهی مجازی از اسناد حکومت نظامی در دوره قاجار و پهلوی در قالب 15 عنوان و 15 سند آماده‌سازی و در وبگاه سازمان تقدیم علاقه‌مندان نموده است. 

ابلاغ دستور نخست‌وزير به فرمانداري شهركرد، در باره دستگيری امام‌خمينی(ره) و آيت‌الله قمی و سركوب قيام مردم در تهران، و لزوم سركوب شديد هرگونه قيام مردمی و در صورت نياز برقراری حكومت نظامی

  • شماره : ۶-۲۹۱۰۰۳۶۸۳
  • تاریخ : ۱۳۴۲/۰۳/۱۵