مجموعه برگزیده نقشه های تاریخی دوره قاجار

• محل نگهداری اثر: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه
• تاریخ ثبت در فهرست ملی حافظه جهانی: 1389
• تاریخ ثبت در فهرست جهانی حافظه جهانی: 2013
• شماره ثبت اثر در فهرست ملی حافظه جهانی:
• توضیحات: این مجموعه بر اساس فهرست ضمیمه از نقشه های دست نگار و چاپ سنگی است که با توجه به موقعیت جغرافیایی فلات ایارن، به عنوان بخشی از جاده تاریخی ابریشم و نیز نقطه اتصال کریدور شمال ـ جنوب آماده شده است. این مستند پژوهشی منبع مهمی برای مطالعات محیط جغرافیای فرهنگی، تاریخی، طبیعی و انسانی مناطق مختلف غرب آسیا است. اگرچه ترسیم نقشه ها توسط جغرافی دانان مسلمان و ایرانی، از قرن 9 میلادی پیشینه دارد ولی نقشه نگاری با رعایت مقیاس، با تأسیس اولین مرکز آموزش عالی به نام «دارالفنون» در 1850 آغاز شد. اولین کارتوگرافان ایرانی با استفاده از شاخص های رایج اندازه گیری آن دورانف نقشه هایی را در موضوعات زیر ترسیم کردند:

ـ منابع آبی و روش های انتقال آب مانند قنات در منطقه کم آب فلات ایران و زیست بوم های طبیعی همچون تالاب ها
ـ ایالات و سرزمین ها: پراکندگی جمعیتی و ویژگی های اقلیم
ـ نقشه های روند ساخت شهرها، ابنیه، راه ها، موسسات تمدنی جدید
از ویژگی های خاص این مجموعه اطلاعاتی چون یادداشت ها، امهار، توضیحات، امضا، تأییدیه بر حاشیه نقشه ها است. تاکنون هیچ مجموعه مشابهی ثبت جهانی نشده است.