مصاحبه با پریچهر حكمت

بخشی از مصاحبه سازمان اسناد و كتابخانه ملی ایران با سركار خانم پریچهر حكمت
 در تاریخ: 74/3/6، شماره ردیف مصاحبه: 146، مصاحبه كننده: شهلا آذری

صدای خانم پریچهر حكمت

ـ ما از سال 1312 شروع می  كنیم. از زمانی كه مرحوم حكمت، كفیل وزارت معارف بودند. چه فعالیت  هایی در این زمان داشتند؟ تا بعد به جریان كشف حجاب و ... برسیم، چون می  دانیم در فاصله سالهای 12 تا 14، گویا ایشان در جشن هزاره فردوسی، بنای آرامگاه فردوسی را گذاشتند. چه فعالیت-هایی از لحاظ فرهنگی در این مسئله كردند؟
ـ اولاً از سال 1312 تا 1313 فعالیت  های فرهنگی زیادی داشتند. زمان رضاشاه مدرسه به این معنی نبود و خیلی كم بود. تنها دبیرستان  هایی كه بودند، دارالفنون بود كه از زمان امیركبیر درست شده بود یا دبیرستان ادیب كه پشت سپهسالار [ساخته شده بود. پدرم] به تمام دبیرستان  ها و دبستان  ها در دهات و .. می  رفت. پشت زمین  های جلالیه مال اتحادیه بود. در سال 1313 این زمین  ها را برای تأسیس دانشگاه خریدند و دانشگاه را تأسیس كردند. بعد در دروازه دولت یك زمین بزرگی كه مال مرحوم هدایت بود را گرفتند و دانشسرای مقدماتی را درست كردند. 
ـ مال مهدی قلی  خان هدایت بود؟ 
ـ درست نمی  دانم. مال یك [فردی] از خانواده هدایت و در خیابان دولت بود. اولین دانشكده  ای كه قبل از اینكه دانشگاه شروع بشود [كار خود را آغاز كرد]، دانشسرای مقدماتی بود برای بچه  هایی كه شبانه  روزی آنجا می  آمدند و درس می  خواندند، ادبیات می  خواندند، بعد معلم می  شدند. اینها كسانی بودند كه بعد از گرفتن دیپلم، می  آمدند یك دوره دو ساله می  دیدند و یك عده  ای از آنها شبانه  روزی می  ماندند و پول نداشتند و به آنها [كمك هزینه] می  دادند. یك عده  ای از [آنها] نیز روزانه می  آمدند. اینها اولین كسانی بودند كه وقتی دانشسرای مقدماتی را تمام كردند، آمدند و آموزگار و دبیر شدند. 
در سال 1317 مدرسه الهیات ـ كه [به آن] دانشكده معقول و منقول می  گفتند ـ را هم ایشان تأسیس كردند. محلش هم در دانشگاه نبود و جدا بود. یادم هست كه ما یك روز پیش آیت  الله مرعشی برای اینكه كشف  الاسرار را چاپ كرده بودند، رفته بودیم كه گفتند من این عمامه  ام را از مرحوم حكمت دارم، برای اینكه دانشگاه معقول و منقول كه تأسیس شد، مرحوم حكمت ما را سركار گذاشت و گفت شما باید اینها را درس بدهید و ... 
در سال 1317 [كه پدرم ] بیكار شدند. ما به شیراز رفتیم. تقریباً شش ماه بیكار بودند. 
ـ علتش چه بود؟ 
ـ این بود كه رضاشاه خواسته بود تغییری بدهد و در سال 1317 كابینه را عوض كرده بود و ایشان را بعد از پنج سال ـ كه وزیر فرهنگ بود و خیلی كارها كرده بود ـ كنار گذاشت. بعد از شش ماه [ایشان] را برای وزارت پیشه و هنر خواستند. از سال 1318 وزیر پیشه و هنر شدند و یك سالی آنجا بودند، بعد به وزارت بهداری رفتند. بعد شهریور 1320 كه شد و رضاشاه رفت، دو سال بیكار بودند.