فرهنگستان در توسعه آموزش : مصاحبه با دکتر علی شریعتمداری


تاریخ انتشار: ۱۳۹۷/۱۰/۱۱ - ۸:۴۳:۰
آخرین تاریخ بروزرسانی: ۱۳۹۷/۱۰/۱۸ - ۱۰:۴۵:۱۱
فرهنگستان در توسعه آموزش : مصاحبه با دکتر علی شریعتمداری

بخشي از مصاحبه سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران با آقاي دكتر علي شريعتمداري - جلسه سوم، در تاريخ 1382/12/13

 

مقاله اي نوشته بود كه در ملي گرايي مسئله است و من يك پاسخي دادم كه تنها ملي گرايي مسئله نيست و يك مقاله اي نوشتم. دو، سه تا مقاله در مجلة تئوري تعليم و تربيت چاپ شده بود و اينها. اما در اين بيست و پنج سال من مجبور شدم به تأليف همين كتاب هاي فارسي و ترجمه كتاب منطق و تئوري تحقيق و اينها و متأسفانه ديگر روي تهيه مقاله براي چيز خارجي [ناتمام]. اما اين شيوه اي كه من طرح كردم. حالا شايد اين داستان را باز گفته باشم و اگر هم نگفتم تكرارش مفيد است [ناتمام]. ما وقتي رفته بوديم به فرانسه [ناتمام].

ـ چه سالي آقاي دكتر؟

ـ بعد از انقلاب بود، در يكي از اين فرصتهاي مطالعاتي. ما يك سفر به ريودژانيرو رفته بوديم كه در آنجا جلسه فرهنگستانهاي جهان سوم بود. من هم آن وقت رئيس فرهنگستان علوم جمهوري اسلامي ايران بودم و دعوت شده بودم. آنجا كه رفتيم. رئيس فرهنگستان فرانسه هم با يك هيأتي آمده بود.

بعد يكي از اعضاي هيأت فرانسوي كه چند بار به ايران آمده بود، آمد پهلوي من و گفت كه خوب است شما يك ملاقاتي با رئيس فرهنگستان فرانسه داشته باشيد. من شماره اتاق هتل را دادم و تلفن كرد. نشستيم و بعد من به رئيس فرهنگستان فرانسه گفتم شما در اروپا فرهنگستانها را قبل از دانشگاهها تشكيل داديد (آكادمي ها را تشكيل دادند.) ولي در ايران بيشتر دانشگاهها را توسعه دادند و بعد آمدند فرهنگستان را درست كردند. گفتم كه خوب من كه مسئول فرهنگستان شدم، اين سئوال مطرح شد كه فرهنگستان چه نقشي دارد؟ نه مركز آموزش است و نه حتي مركز پژوهش. گفتم من كه مسئول فرهنگستان شدم، دو وظيفه براي فرهنگستان تعيين كردم كه الان هم كه تكرار مي كنم اين وظايف را، وظايف اساسي و محققي است.

 بعد گفتم وظيفه اول، ارزيابي سطح علمي رشته ها كه ما بايد اين را دائماً انجام بدهيم و ببينيم فيزيكمان كجاست يا رياضي و شيمي مان كجاست. روانشناس و جامعه شناس مان كجاست و از روي مقالات، كتابها و سوابق علمي استاداني كه در اين رشته ها به تدريس اشتغال دارند، ببينيم ما كجا هستيم تا آن وقت متوجه ضعف و قوتمان بشويم و ببينيم در چه زمينه اي ضعيفيم و در چه زمينه اي قوي. من براي رئيس فرهنگستان فرانسه تعريف كردم و گفتم من كه مسئول فرهنگستان شدم، يكي از وظايفي را كه براي فرهنگستان تعريف كردم اين بود و وظيفه دومي هم تعيين كردم و آن اينكه بايد شيوة آموزش دگرگون شود. گفت منظورتان چيه؟ گفتم كه من شيوة تازه اي را مطرح كردم. گفت چي؟ گفتم من مي گويم آنچه را دانشمند در موضوعات علمي از ابتدا تا پايان انجام مي دهد، همان مراحل را ما به عنوان شيوة آموزش انتخاب كنيم. وقتي اين جمله را گفتم [ناتمام]. البته استادها زير بار نمي روند و مي گويند مگر ما مي دانيم آموزش چيه! ما بيست سال درس خوانديم و بيست سال درس داديم و حالا تازه شما مي خواهيد بيائيد از آموزش براي ما صحبت كنيد! من براي اينكه به همكاران بفهمانم كه مطلب به اين سادگي هم نيست، دو تا سئوال مي كنم. رئيس فرهنگستان فرانسه گفت چه سئوالي؟ گفت سئوال مي كنم: يك مبحث علمي چگونه تدوين مي شود؟ رئيس فرهنگستان فرانسه ـ كه انگليسي-اش هم خوب بود ـ گفت: I don't know the answer يعني من جواب سئوال شما را نمي دانم. گفتم من بر اين اساس شيوه آموزش درست كردم (كسي در جهان نكرده.) و بر اساس آنچه دانشمندان در هر رشته از ابتدا تا پايان انجام مي دهند، همين را شيوه آموزش [قرار مي دهيم]، حتي شيوه آموزش كلاس اول ابتدائي را. به جاي اينكه معلم بيايد بايستد و براي شاگرد بگويد كه آب از اكسيژن و هيدروژن تشكيل شده، روز قبل به شاگردها مي گويد شب خودتان مطالعه كنيد تا اولاً ببينيد در اين يك صفحه راجع به آب [كتاب] شما چه گفته و هرچه را ديدي، يادداشت كنيد كه فردا سر كلاس از شما مي پرسم. به جاي اينكه او بيايد بگويد آب از اكسيژن و هيدروژن است، [مي پرسد] كه حسن تو بگو آب از چه درست شده؟ از همين جا قوه بيان حسن روشن مي شود و به بيان مي پردازد. اولاً بايد مطلب را فهميده باشد كه ببيند يعني چه. بعد از همان كلاس اول ابتدائي اين شيوه قابل اجراست تا برسد به دانشگاه.

شماره رديف مصاحبه :717 

مصاحبه كننده :فاطمه نورايي نژاد