برگزاری نشست معرفی کتاب «آستان قدس رضوی و موقوفه محرابخان با تکیه بر اسناد جذامیان»
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در ابتدای این نشست، نورالدین حسین سنابادی عزیز؛ نویسنده کتاب به معرفی اثر خود پرداخت و گفت: سال 1382 در بخش تاریخ شفاهی کتابخانه آستان قدس مامور به خدمت شدم و در این دوره یکی از اولین پروژههایی که در آنجا تعریف شد، موضوع جذام بود. من نزدیک به هفت، هشت سال با جذامیان زندگی کردم تا اینکه در سال 1392، این کتاب با توجه به اسناد جمعآوری شده به سرانجام رسید و در سال 1395 توسط آستان قدس رضوی منتشر شد. او همچنین گزارشی از موضوع وقف در ایران ارائه و تصریح کرد: از دوره ساسانیان، سنت وقف در ایران وجود داشته است.
حجت الاسلام محمدعلی خسروی؛ مدیر آموزش معاونت قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز طی سخنانی تصریح کرد: وقف ظرفیت گستردهای برای حل مشکلات فرهنگی، بهداشتی، اقتصادی، رفاهی و اجتماعی جامعه ایجاد میکند و میتواند بسیاری از مشکلات تاریخی ما را حل کند.
او تاکید کرد: با بررسی اسناد وقفی متوجه میشویم که در مقاطع مختلف تاریخی، اوقاف توانسته است بحرانهای مختلفی را حل کند. به عنوان مثال در مقطعی که قنات و آب انبارهای زیادی وقف شده است، مشخص میشود که با خشکسالی روبهرو بودهایم و یا در مقاطعی که وقف برای تعذیهداری زیاد بود، مشخص میشود که هجمهی مخالفین به اهل بیت زیاد بوده است.
مدیر آموزش معاونت قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: وقف حکم امضایی دارد، برخلاف برخی احکام که حکم تاسیسی دارند، مانند نماز. اما وقف پیش از اسلام نیز بوده است و حتی بتخانههای قدیم نیز موقوفه داشتند. او افزود: از آنجایی که حکم وقف، امضایی است، حدود آن را نیز عرف و عقلا تعیین میکنند. بر همین اساس بسیاری از علما قصد قربت را شرط صحت وقف نمیدانند و معتقدند حتی کافر نیز میتواند چیزی را وقف کند.
او ادامه داد: ما در جامعه درست اطلاع رسانی نکردهایم و زیباییهای اسلام و فقه شیعی را منتقل نکردهایم. با تنگ نظری به گونهای رفتار کردهایم که اکثریت تصور میکنند وقف تنها به مسجد مربوط میشود، در حالیکه وقف ظرفیت بسیار گستردهتری دارد.
علی ططری؛ مدیر مرکز اسنادِ کتابخانه مجلس شورای اسلامی هم طی سخنانی کتاب «آستان قدس رضوی و موقوفه محرابخان با تکیه بر اسناد جذامیان» را اثری بیبدیل دانست که در آن از تمام منابع موجود ازجمله پایاننامهها، اسنادِ مطبوعات، گزارشهای تاریخ شفاهی و گزارشهای دولتی به حد کفایت استفاده شده است. او مقدمه این کتاب را نقطه قوت آن دانست؛ مقدمهای که در صدوچهل صفحه و در سه فصل تدوین شده و خود میتواند اثری مجزا محسوب شود.
ططری با بیان اینکه شفافیت و حقانیت در قلم نویسنده کتاب، مشهود است بیان کرد: این کتاب در حوزه تاریخ اقتصادی و در حوزه آستان قدس رضوی حرفهای بسیاری برای گفتن دارد. همچنین این کتاب، الگوی مناسبی برای پژوهشهای اسنادی ارائه میدهد.
او در بخش دیگری از سخنان خود به انتقاد از سازمان اوقاف پرداخت و اظهار کرد: این سازمان به جای اینکه سیاستی در حفظ امور و همچنین فرهنگسازی در جامعه ارائه دهد، به دنبال پیدا کردن اسناد اوقافی و دست گذاشتن بر روی آنهاست. در صورتی که نیاز است مدیریت منسجمی روی این مسائل کار کند.