اولین جلسه از کارگاه «آشنایی با رمان مدرن» در اندیشگاه فرهنگی برگزار شد

اولین نشست از سلسله نشست‌های «آشنایی بارمان مدرن» با تدریس حسین پاینده در اندیشگاه فرهنگی کتابخانه ملی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، شنبه پنجم بهمن ماه، اندیشگاه سازمان اسناد وکتابخانه ملی میزبان اولین جلسه از کارگاه ده جلسه‌ای «آشنایی با رمان مدرن» با تدریس حسین پاینده بود. در این نشست، پاینده، به چگونگی ظهور مدرنیسم وشکل گیری رمان مدرن پرداخت و شرایط فکری و علمی زمانه مورد بحث را واکاوی کرد.
این استاد دانشگاه با بیان این نکته که فهم مدرنیسم مستلزم آگاهی از تاریخ قرن بیستم و فلسفه «پدیدار‌شناختی» است، به تشریح این دو مورد پرداخت. وی بازنمایی جهان بیرونی در رمان را منوط به توجه به جریان‌های فکری، فسلفی و اجتماعی زمانه دانست و اتفاقات و اوایل قرن بیستم را موجب تغییر نگاه هنرمندان آن عصر عنوان کرد. او در توضیح سایه سنگین شک و تردید بر مفهوم واقعیت در فلسفه پدیدار‌شناسی اظهار داشت: «پیدایش فیزیک جدید که ادراکی تازه از زمان و مکان ارائه داد و زمان، که مولفه‌ای غیر ثابت و مبتنی بر نظریه نسبیت شناخته شد، یا زیست‌شناسی نوین که با پرچمداری داروین تئوری‌های یقینی یافته شده ازکتاب مقدس آن زمان را زیر سوال برد و همچنین رخداد دو جنگ جهانی بزرگ در رد یک باور مطلق و همچنین تغییر جهان بینی هنرمندان نسبت به زندگی و جهان به شدت اثرگذار بود».
پاینده در توضیحاتش با بیان این نکته که تا پیش از این زمان متفکرین با رواج خرد گرایی و علم گرایی قائل به ساخت بهشتی بر روی زمین بودند اما به ناگاه علم را به جای خدمت در مسیر ضرر و زیان انسان دیدند و همین امر موجب تشکیکات و یأس فلسفی زیادی شد، تصریح کرد: «این ضربه‌های متوالی بر باور رهایی بخشی علم و تغییر نگرش‌های کلی در علم و تجربه انسانی منجر به ظهور مدرنیسم در هنر شد. از طرفی بحران‌های اجتماعی و سیاسی مانند بروز فاشیسم یا کمونیسم و استالینیسم، مفاهیم انسانی و امید به رهایی بخشی یک نحله انسانی را زیر سوال برد. همچنین باورهای مذهبی به شدت افول یافت و شک و تردید بر نوع تفکر متفکرین سایه انداخت.»
در ادامه این نشست، پاینده به توضیح فلسفه پدیدار‌شناسی پرداخت و ظهور پدیدار‌شناسی در فسلفه و روان کاوی در علم را دو رویداد تأثیرگذار فکری در بروز مدرنیسم خواند. وی با بیان این امر که روان کاوی با تأکید بر وجوه ناشناخته یا کتمان شده شخصیت انسان سر و کار دارد، آن را در کنار یأس فلسفی پیش آمده از دلایل رواج تک گویی در ادبیات مدرن به جای محاوره و گفت‌و‌گوی دو سویه دانست. وی افزود: «این مکتب انشقاق درونی کاراک‌تر، و نه انسجام آن را نشان می‌دهد». حسین پاینده همچنین در ستایش پیشگامان رمان نویسی در ایران، غالب آن‌ها مانند صادق هدایت، جلال آل احمد و احمد گلشیری را افرادی آشنا به فلسفه و جریان‌های فکری و شرایط زمانه خود دانست و تحسین کرد.
گفتنی است کلاس‌های حسین پاینده هر یکشنبه ساعت ۱۴ الی ۱۶ در اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار می‌شود.