هفتمين آيين حاميان نسخ خطي (1386: تهران): تجليل از استاد سيد عبدالله انوار

دبيرخانه حاميان نسخ خطي از ارديبهشت ماه سال 1385 و پس از گردآوري آثاري كه از مهرماه سال 84 به بعد به چاپ رسيده بود، كار داوري و اجرايي خود را شروع كرد. دبيرخانه حاميان نسخ خطي در كنار فعاليت‌هاي حوزه داوري آثار، براي فراگير نمودن اهميت نسخ خطي با سازمان‌ها و مراكز متعددي براي همكاري مذاكره كرد كه در طي اين مذاكرات توانست مشاركت شبكه چهار سيما، شبكه راديويي گفت و گو، سازمان ميراث فرهنگي و بنياد ريحانه‌الرسول را در برگزاري هر چه با شكوه‌تر همايش، جلب كند. آئين سال جاري ويژگي ديگري هم داشت و آن حضور اعضاي هيأت رئيسه اتحاديه نسخ خطي اسلامي در اين آئين باشكوه بود.

سيد عبدالله انوار به سال 1303 شمسي در تهران، در يك خاندان مذهبي– سياسي پا به حيات گذارد. پدرش مرحوم آقا سيد يعقوب انوار شيرازي بود. سال 1310 شمسي به مدرسه سيروس كه داراي شش كلاس ابتدايي و سه كلاس متوسطه بود و درخيابان شاه‌آباد (امروز آن خيابان جزئي از خيابان جمهوري است) و قرب ميدان بهارستان قرار داشت، فرستاده شد. در سال 1316 شمسي از اين دبستان تصديق (و به قول امروزي‌ها گواهي‌نامه) پايان تحصيلات ابتدايي با شاگرد اولي در حوزه تهران را گرفت.

پس از خاتمه خدمت نظام وظیفه به استخدام وزارت فرهنگ وهنر درآمد و به مدت 5 سال معلم انگلیسی در مدارس متوسطه شد و بعد به اداره نگارش به سمت مترجم انگلیسی و فراسنه منتقل شد و دو سالی در این شغل بود تا آنکه متصدی نسخ خطی کتابخانه ملی به دانشگاه انتقال پیدا کرد و انوار بجای او به کتابخانه ملی منتقل شد و برای 23 سال، تا دوره بازنشستگی، کارمند کتابخانه ملی بود.

استاد عبدالله انوار از سال 1338 تا 1350 در لغت‌نامه دهخدا به تدوین مطالب حرف "خ" پرداخت و تا پایان مطالب این حرف و جلد دهم از حرف "کاف" را در لغتنامه بود با مرگ مرحم دکتر معین از لغت‌نامه کناره گرفت.

حاصل کار انوار در کتابخانه ملی تدوین ده جلد فهرست تحلیلی توصیفی همه نسخ موجود کتابخانه ملی بود.

انوار کارهای منتشر شده و آماده چاپ بسیاری دارد که برخی از آنها عبارتند از :‌شرح و ترجمه 22 جلد کتاب شفا بوعلی سینا، شرح و ترجمه «‌شرح اشارات‌« خواجه نصیر، تعلیقه مفصل بر دانشنامه علایی ابن‌سینا‌، ترجمه مقاصد الفلاسفه غزالی‌، ترجمه شرح تلویحات شیخ اشراق‌، ترجمه و شرح منطق الملخص امام فخر رازی‌، شرح و تعلیقه دره‌التاج علامه قطب‌الدین شیرازی‌، شرح و تعلیقه بر مصنفات بابا افضل کاشی نوش آبادی‌، شرح موسیقی الکبیر فارابی، شرح فرائد الاصول شیخ مرتضی انصاری‌، شرح متافیزیک ارسطو.

وی همچنین در علوم ریاضی نیز صاحب آثاری است که ازجمله آنها می‌توان به ترجمه هندسه پژوکتیو از متن فرانسوی‌، تدوین هفت جلد حل‌المسائل منطق و ریاضی اشاره کرد.

وی شرح منظومه را نزد استاد مطهری آموخت و نیز در ریاضی از محضر دکتر محسن هشترودی خوشه‌های علم و معرفت چید. ترجمه جستارهای فلسفی ویتگنشتاین از متن انگلیسی از دیگر آثار استاد انوار است.

ميهمانان برجسته عبارتند از: دكتر محمود ارول قليچ از تركيه، بوقاري از عربستان سعودي، دكتر چارلز ملويل از انگلستان و دكتر ماندانا بركشلي.

شخصيت‌هاي ذيل در اين مراسم سخنراني كردند:

• حجت‌الاسلام سيدمحمدعلي احمدي ابهري: رئيس كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس
• ميرزا محمد كاظميني: رئيس بنياد ريحانه الرسول
• حسين محمديان: رئيس راديو گفت‌وگو
• علي اكبر اشعري: رئيس سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران
• قرائت تجليل نامه سيد جعفر شهيدي، به دليل كسالت نتوانسته بود در آن حضور يابد.
• پروفسور چارلز ملويل: رئيس اتحاديه بين المللي نسخ خطي اسلامي
• غلامعلي حداد عادل: رئيس مجلس شوراي اسلامي

هفتمين آئين بزرگداشت حاميان نسخ خطي عصر پنج شنبه 28 آبان با حضور مسئولان فرهنگي ايران، اعضاي اتحاديه بين‌الملي نسخ خطي اسلامي و بسياري از نسخه شناسان، نسخه پژوهان و فهرست‌نگاران ايراني، در ساختمان مجلس ملي برگزار شد.

در هفتمين آئين بزرگداشت حاميان نسخ خطي، افتخار بزرگداشت از شخصيت دانشي مردي نصيب كتابخانه مجلس شوراي اسلامي شده است، كه خود تجسم جلال و كمال و اخلاق، و تمثيل معرفت و دانش و فضيلت است. او مصداق واقعي «جهاني است بنشسته در گوشه‌اي». ايشان با تواضعي ستودني به پژوهش عميق در تمامي حوزه‌هاي علوم از فهرست‌نگاري و نسخه‌پژوهي گرفته تا متن‌پژوهي و علوم جديد، تربيت شده خاندان علمي و اساتيد برجسته روزگار خود است كه به شايستگي دارنده صفت دانشمند جامع‌الاطراف و دايره‌المعارف زنده زمان ماست، ويژگي‌اي كه در عصر حاضر در حكم كيميا است و به ويژه نسل جديد آشنايي كمتري با آن دارند. اميدواريم برگزاري آيين بزرگداشت حاميان نسخ خطي، موجبات آشنايي هر چه عميق‌تر علاقمندان و طالبان علم را با چهره‌هاي درخشان نسخه‌شناسي و فهرست‌نگاري فراهم آورد، خلاصه استاد سيد عبدالله انوار كه در ساير شاخه‌هاي علوم چون فلسفه، منطق، رياضيات و هندسه، صاحب نظر و متخصص مي‌باشند و ده جلد فهرست نسخ خطي فارسي و عربي كتابخانه ملي از يادگارهاي ارزشمند ايشان از گنجينه ملي كشور است.

• حديث عشق (دفتر هشتم): استاد سيد عبدالله انوار در جستجوي گمنامي. به كوشش فريبا افكاري. تهران: كتابخانه موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي، 1385.
• پيام بهارستان: ويژه نامه آيين بزرگذاشت حاميان نسخ خطي. سال ششم، شماره 65، آبان 1385.
• كتاب ماه كليات: ويژه نامه بزرگداشت استاد سيد عبدالله انوار.... سال نهم، شماره پنجم و ششم (پياپي101و 102)، ارديبهشت و خرداد 1385.